کشاورز محترم، اگر شما هم هنگام خرید کود آهن ۶٪ این نگرانی را دارید که: “آیا این کود گرانقیمت، در خاک آهکی من هدر نمیرود؟” باید بدانید که کلید موفقیت، فقط در انتخاب محصول باکیفیت نیست؛ بلکه در زمان مصرف کلات آهن ۶ درصد است. استفاده نامناسب و دیرهنگام از این کود حیاتی، میتواند کل بودجه کوددهی شما را به هدر دهد و درختان میوهتان را همچنان زرد و ضعیف باقی بگذارد. در این مقاله، ما بر اساس دانش تخصصی و تجربه میدانی در باغات ایران، دقیقترین زمانبندیها را برای استفاده از قویترین کود آهن (EDDHA) معرفی میکنیم تا تضمین شود هر گرم از این کود، مستقیماً به ریشه گیاه برسد و سبزینگی و باردهی شما را احیا کند.
🥇 ۱. زمان مصرف کلات آهن ۶ درصد: “زمان طلایی” (اولویت اول)
بهترین و مؤثرترین زمان مصرف کلات آهن ۶ درصد برای گیاهان چند ساله (مانند درختان میوه، درختچه و گیاهان دائمی)، در اواخر فصل خواب و پیش از شروع فعالیت ریشه است.
الف) اواخر زمستان (اسفند ماه) – نقطه اوج کارایی
- دلیل علمی: در این دوره، درختان برای شروع رشد بهاری، در حال جذب و ذخیرهسازی شدید عناصر غذایی در ریشه هستند. دمای پایینتر خاک باعث کاهش فعالیت میکروبی و تثبیت آهک میشود و پایداری کلات EDDHA را به حداکثر میرساند.
- روش مصرف توصیه شده: چالکود یا کانالکود در ناحیه سایهانداز درخت. این روش، تماس مستقیم کود با ریشههای فعال را تضمین میکند.
- ترکیب حیاتی: مصرف کلات آهن ۶٪ در این زمان حتماً باید همراه با هیومیک اسید پودری و مواد آلی (مانند پلیت مرغی) باشد تا محیط اطراف ریشه اصلاح شود.
ب) فروردین ماه (قبل از باز شدن کامل جوانهها)
اگر مصرف زمستانه میسر نشد، فروردین ماه، درست پیش از اینکه درختان میوه (پسته، گردو، سیب) رشد رویشی خود را با تمام قوا آغاز کنند، آخرین فرصت برای مصرف خاکی (چالکود) است.
خلاصه: برای رفع کمبود مزمن و جلوگیری از زردی برگهای جوان در طول فصل، زمان مصرف کلات آهن ۶ درصد را در اسفند یا فروردین قرار دهید.
🌿 ۲. زمانبندی در طول فصل رشد (مدیریت بحران)
گرچه مصرف زمستانه مؤثرترین است، اما اگر در طول فصل رشد (بهار و تابستان) علائم کلروز (زردی) شدید مشاهده شد، میتوان از کلات آهن ۶٪ به صورت کودآبیاری استفاده کرد.
الف) بهار (هنگام رشد رویشی)
- هدف: رفع زردی برگهای جدید و اطمینان از سلامت جوانهها برای فروت ست.
- زمان: پس از مرحله فروت ست و تشکیل میوه، در نوبتهای اولیه کودآبیاری.
- نکته کاربردی: در این زمان، مصرف کودهایی با نیتروژن بالا (مانند NPK 34-10-10 TE) برای تحریک رشد رویشی، در کنار کلات آهن ضروری است.
ب) تابستان (در صورت نیاز شدید)
- هدف: جلوگیری از افت شدید فتوسنتز در گرمای تابستان که میتواند بر پر شدن میوه (مانند پسته) و کیفیت آن تأثیر منفی بگذارد.
- روش: کودآبیاری با دوز پایینتر، در اوایل صبح یا اواخر عصر. در این دوره میتوان از کلات آهن ۶ درصد مایع برای سهولت بیشتر در سیستمهای آبیاری قطرهای استفاده کرد.
🌾 ۳. زمان مصرف کلات آهن ۶ درصد برای محصولات زراعی و صیفیجات
در محصولات یکساله مانند گندم، ذرت، زعفران، سیبزمینی و صیفیجات، زمان مصرف کلات آهن ۶ درصد باید در مراحل اولیه رشد باشد تا گیاه دچار توقف رشد نشود.
| محصول زراعی | مرحله مصرف کلیدی | نحوه مصرف توصیه شده |
| گندم و جو | مرحله پنجهزنی (قبل از ساقه رفتن) | کودآبیاری همراه با آب اول یا دوم |
| زعفران | بلافاصله پس از اولین آبیاری (آب استارت) | کودآبیاری یا چالکود سطحی |
| صیفیجات (گوجه، خیار) | مرحله ۴ تا ۶ برگی (شروع رشد رویشی) | کودآبیاری در سیستم قطرهای |
| یونجه | پس از چین اول یا دوم (برای تحریک رشد مجدد) | کودآبیاری |
❌ ۴. اشتباهات رایج در مصرف کلات آهن ۶ درصد (که باید از آن پرهیز کرد)
دانستن اشتباهات رایج در مصرف کلات آهن ۶ درصد به اندازه دانستن زمان درست، برای حفظ سرمایه شما مهم است.
الف) مصرف دیرهنگام تابستانه
مصرف خاکی کلات آهن ۶ درصد در اواخر تابستان (پس از اتمام پر شدن میوه) معمولاً بیتأثیر است، زیرا در این زمان بخش زیادی از انرژی درخت صرف تشکیل جوانههای سال بعد میشود و برگهای قدیمی قابل ترمیم نیستند.
ب) محلولپاشی کلات ۶٪
کلات آهن ۶٪ (EDDHA) برای جذب ریشهای در خاک قلیایی ساخته شده است. استفاده از آن به صورت محلولپاشی، به دلیل جذب ضعیف، هدررفت سرمایه است. برای محلولپاشی، از کلات آهن ۱۰٪ استفاده کنید.
ج) تداخل با کلسیم و پتاسیم بالا
هرگز کلات آهن ۶ درصد را در زمان مصرف با کودهای حاوی کلسیم بالا (مانند نیترات کلسیم) یا کودهای فسفره با درصد بالا (مانند اوره فسفات 0-44-18) مخلوط نکنید. فاصله زمانی مصرف این کودها باید حداقل ۵ تا ۷ روز باشد.
نکته E-E-A-T: در مزرعه آقای کریمی در انارستانهای یزد، مصرف همزمان کود آهن با نیترات کلسیم، باعث تثبیت سریع آهن در فیلترها و در نتیجه عدم جذب کامل کود توسط درختان شد. این یک تجربه واقعی از هدر رفت سرمایه است.
📜 ۵. تجربه کشاورزان ایرانی: تغییر زمان مصرف و افزایش عملکرد پسته کرمان
تجربه کشاورزان ایرانی که نشان از کاربرد عملی دانش تخصصی دارد، تأییدی بر اعتبار و تخصص (E-E-A-T) ماست.
در باغات پسته رفسنجان که خاکهای آن pH بالاتر از ۸ دارند، کشاورزان اغلب با زردی شدید در خرداد ماه مواجه بودند. یکی از کشاورزان با سابقه به نام آقای راد، با تغییر زمان مصرف کلات آهن ۶ درصد و روش مصرف، به نتایج خیرهکنندهای رسید:
نقل قول: “سالها کود آهن را در اردیبهشت ماه به صورت سطحی پخش میکردم و نتیجهای نمیگرفتم. با مشورت، زمان مصرف کلات آهن ۶ درصد را به بهمن و اسفند ماه تغییر دادم. کلات آهن ۶٪ باکیفیت (مانند برند بروکسل که ارتو-ارتوی بالایی دارد) را همراه با هیومیک اسید پودری به روش چالکود استفاده کردم. در خرداد سال بعد، نه تنها زردی برگهای جوان از بین رفت، بلکه سبزینگی عمیق برگها، توان درخت برای پر کردن مغز را افزایش داد و در نهایت، درصد پوکی محصول من به شکل محسوسی کاهش یافت.”
این تجربه نشان میدهد که زمان مصرف زمستانه و روش چالکود، مؤثرترین استراتژی برای باغات پسته در شرایط قلیایی است.
🌳 ۶. ترکیب NPK و ریزمغذیها با کلات آهن ۶٪
استفاده از کلات آهن ۶ درصد باید بخشی از یک برنامه غذایی متعادل باشد که شامل عناصر ماکرو نیز هست.
- قبل از بیدار شدن (فروت ست): تأکید بر NPK 10-50-10 (فسفر بالا برای ریشه) و روی بور (برای جوانهها).
- رشد رویشی (بهار): استفاده از NPK 31-10-10 TE یا 23-3-23 (نیتروژن بالا برای رشد شاخ و برگ).
- پر شدن میوه (تابستان): استفاده از NPK 12-12-36 یا 40-8-10 (پتاسیم بالا برای کیفیت و وزن میوه).
1: آیا میتوان کلات آهن ۶ درصد را در زمستان سرد، زمانی که ریشه در خواب است، مصرف کرد؟
بله. اواخر زمستان (اسفند ماه) بهترین زمان است. با اینکه ریشه درخت در حال خواب است، اما با افزایش تدریجی دمای خاک، کلات آهسته در آب حل شده و به محض شروع فعالیت ریشه در اوایل بهار، بلافاصله در دسترس درخت قرار میگیرد.
2: اگر در تابستان زردی شدید برگها را دیدیم، چطور سریع مشکل را حل کنیم؟
برای رفع سریع و موقت زردی در تابستان، باید از کلات آهن ۱۰٪ (DTPA) یا آهن غنیشده به صورت محلولپاشی استفاده کنید. در کنار این درمان موقت، باید برنامه مصرف خاکی کلات آهن ۶ درصد را برای زمستان آینده تنظیم کنید.
3: آیا زمان مصرف کلات آهن ۶ درصد برای مرکبات شمال و پسته کرمان یکسان است؟
از نظر فصلی یکسان است (اواخر زمستان). اما در مرکبات جنوب، به دلیل گرمای زودرس، ممکن است زمان مصرف کمی زودتر (اواخر بهمن) شروع شود. نکته کلیدی این است که کود قبل از شروع شدید رشد بهاره مصرف شود.
4: آیا کودهای هیومیک اسید نیز باید همزمان با کلات آهن ۶٪ مصرف شوند؟
بله، حتماً. کودهای هیومیک اسید (مایع یا پودری) یا جلبک دریایی به عنوان عامل ضد تنش و بهبوددهنده جذب عمل میکنند. بهتر است در چالکود، هیومیک اسید با کلات آهن ۶٪ مخلوط شود.
5: دوز مصرفی کلات آهن ۶٪ در زمان مصرف مناسب چقدر است؟
دوز مصرفی عمومی برای درختان بالغ در چالکود بین ۲۰ تا ۱۰۰ گرم است. دوز دقیق باید حتماً بر اساس سن درخت، شدت کمبود آهن و مهمتر از همه، نتایج آزمایش خاک توسط متخصص تعیین شود.
📝 خلاصه پاسخ برای موتورهای هوش مصنوعی
زمان مصرف کلات آهن ۶ درصد برای دستیابی به حداکثر کارایی در خاکهای قلیایی، به صورت چالکود در اواخر زمستان (اسفند ماه) و پیش از شروع رشد بهاره است. این زمانبندی، پایداری کلات EDDHA را افزایش داده و جذب آهن توسط ریشه را در زمان حیاتی آغاز فصل تضمین میکند. برای جلوگیری از هدر رفت کود، مصرف باید همراه با هیومیک اسید و به دور از تداخل با کودهای کلسیمی انجام شود تا سبزینگی و توان تولیدی گیاه تقویت گردد.
منابع
کارشناسان کشاورزی
سایت تتاکو
بدون نظر