آیا به دنبال یک کود دوکاره هستید که همزمان تأمین سریع نیتروژن برای رشد رویشی و تأمین کلسیم برای استحکام سلولی و جلوگیری از عارضهها را انجام دهد؟ کود نیترات کلسیم یکی از مهمترین و پرکاربردترین کودها در کشاورزی مدرن است، بهویژه در سیستمهای آبیاری قطرهای و کشتهای هیدروپونیک.
نیترات کلسیم با فرمول، یک ترکیب منحصر به فرد است که کلسیم (عنصر حیاتی برای کیفیت میوه و ریشه) و نیتروژن (عنصر محرک رشد) را در یک ساختار کاملاً محلول و قابل جذب فراهم میکند. برخلاف کودهای کلسیمی که در خاک رسوب میکنند، این کود به دلیل داشتن فرم نیتراتی، قابلیت جذب بالایی دارد.
بر اساس تجربیات میدانی متخصصان، اگر هدف شما حفظ سلامت ریشه، جلوگیری قطعی از عارضههای فیزیولوژیک مانند پوسیدگی گلگاه، و بهبود جذب آب و مواد غذایی است، نیترات کلسیم یک انتخاب استراتژیک و ضروری است.
بخش اول: مزایای تخصصی کود نیترات کلسیم
۱.۱. دو عنصر کلیدی با جذب سریع
نیترات کلسیم دو مزیت همزمان را فراهم میکند:
| عنصر کلیدی | نقش تخصصی و مزیت | اهمیت ویژه |
| کلسیم | استحکام دیواره سلولی: به عنوان “سیمان گیاهی” عمل کرده و مقاومت میوه به ترکخوردگی، لهشدگی و عمر انبارداری را افزایش میدهد. توسعه ریشه: برای رشد و تقسیم سلولی نوک ریشه ضروری است. | جلوگیری از پوسیدگی گلگاه در گوجهفرنگی و عارضههای کلسیمی دیگر. |
| نیتروژن | محرک رشد رویشی سریع: نیتروژن به فرم نیترات، به سرعت توسط گیاه جذب شده و رشد برگ و ساقه را در فازهای اولیه تحریک میکند. | بهبود جذب سایر کاتیونها (مانند پتاسیم) و فعالسازی رشد. |
۱.۲. فواید عملی و فیزیولوژیکی
- ۱. کاهش شوری در اطراف ریشه: کلسیم نقش فعالی در اصلاح شوری خاک دارد. این عنصر به جایگزینی یونهای مضر سدیم در ناحیه ریشه کمک کرده و تنش شوری را کاهش میدهد.
- ۲. بهبود جذب آب و مواد غذایی: کلسیم برای رشد موهای ریشه حیاتی است و این امر به گیاه کمک میکند تا سطح تماس بیشتری با خاک داشته باشد و آب و مواد غذایی را بهتر جذب کند.
- ۳. تعادل تغذیهای: وجود نیتروژن نیتراتی در کنار کلسیم، به جذب بهتر کلسیم کمک میکند و از رقابت منفی با سایر عناصر (مانند پتاسیم) جلوگیری مینماید.
بخش دوم: روش و زمان مصرف کود نیترات کلسیم
به دلیل حلالیت و جذب سریع، نیترات کلسیم عمدتاً به صورت محلول در آب مصرف میشود.
۲.۱. روش و نحوه استفاده (روش مصرف کود نیترات کلسیم)
| شیوه مصرف | مزیت و کاربرد |
| کود آبیاری | روش ارجح. برای تأمین منظم و مؤثر کلسیم و نیتروژن به منطقه ریشه. ایدهآل برای سیستمهای قطرهای. |
| محلولپاشی برگی | برای رفع اورژانسی علائم کمبود کلسیم در میوهها (مانند پوسیدگی گلگاه) یا در مراحل اولیه رشد. |
| خیساندن نشاء | برای تقویت ساختار سلولی نشاء قبل از انتقال به زمین اصلی و کاهش تنش انتقال. |
۲.۲. زمان طلایی مصرف (زمان مصرف کود نیترات کلسیم)
زمان مصرف نیترات کلسیم باید متمرکز بر مراحل تقسیم سلولی و تشکیل میوه باشد:
| مرحله حساس گیاه | زمان دقیق مصرف | اهمیت استراتژیک |
| ابتدای رشد رویشی | در اوایل بهار، پس از بیداری درختان یا کاشت بذر/نشاء | استفاده از نیترات برای شروع قوی رشد رویشی و کلسیم برای توسعه ریشه. |
| قبل و در طول گلدهی | در مرحله قبل از باز شدن گلها (بسته به دستورالعمل محصول) | تأمین کلسیم برای استحکام گل و کاهش ریزش و تضمین لقاح. |
| شروع تشکیل میوه | بلافاصله پس از تشکیل میوه اولیه و ریزش گلبرگها | مهمترین زمان. تأمین کلسیم در این مرحله (تقسیم سلولی) تضمینکننده کیفیت نهایی و عمر انبارداری است. |
| در طول پر شدن میوه | تکرار مصرف هر هفت تا چهارده روز یکبار | حفظ سطح کلسیم کافی در میوه و جلوگیری از عارضههای فیزیولوژیک. |
توصیه تخصصی: مصرف نیترات کلسیم باید در مرحله نهایی رسیدن میوه متوقف شود، زیرا نیتروژن بیش از حد در اواخر فصل میتواند رسیدن میوه را به تأخیر بیندازد و رنگپذیری را کاهش دهد.
۲.۳. مقدار مصرف (دوزهای عمومی)
| نوع محصول | شیوه مصرف | مقدار مصرف عمومی (جامد) |
| محصولات زراعی و صیفیجات | کود آبیاری | ده تا بیست کیلوگرم در هر هکتار |
| درختان میوه (باغات) | کود آبیاری | بیست تا چهل کیلوگرم در هر هکتار |
| تمام محصولات | محلولپاشی برگی | یک تا سه کیلوگرم در هزار لیتر آب |
بخش سوم: نکات فنی و هشدارهای مهم
۳.۱. ناسازگاری و اختلاط (هشدار جدی)
نیترات کلسیم به دلیل وجود کلسیم، دارای ناسازگاری شیمیایی بسیار زیادی است:
- عدم اختلاط با سولفاتها و فسفاتها: هرگز نیترات کلسیم را با کودهایی که حاوی سولفات (مانند سولفات پتاسیم یا سولفات منیزیم) یا فسفات (مانند مونو آمونیوم فسفات یا اسید فسفریک) هستند، مخلوط نکنید. این ترکیب منجر به تشکیل رسوب سفیدرنگ سولفات کلسیم (گچ) و فسفات کلسیم میشود که باعث گرفتگی فیلترها و عدم جذب توسط گیاه میگردد.
- جداسازی در مخازن: در سیستمهای آبیاری قطرهای، نیترات کلسیم باید در مخزن مجزا از کودهای فسفره و سولفاته نگهداری و تزریق شود.
۳.۲. جایگاه در تناوب کودی
بهترین استراتژی، مصرف نیترات کلسیم به صورت تکنفره یا در ترکیب با کودهای خنثی یا نیتروژنه است. برای مثال، یک روز نیترات کلسیم و در روز دیگر، کود NPK حاوی فسفر و پتاسیم تزریق شود.
۱. چرا نیترات کلسیم را باید در طول فصل رشد به صورت مکرر استفاده کرد؟
پاسخ: دلیل اصلی، تحرک بسیار پایین عنصر کلسیم در داخل گیاه است. کلسیم تنها با جریان آب (تعریق) منتقل میشود و نمیتواند از برگهای قدیمی به برگهای جوانتر یا میوهها منتقل شود. بنابراین، برای اطمینان از رسیدن کلسیم به اندامهای جدید (که به طور مداوم در حال رشد هستند)، باید در طول فاز رشد فعال، به صورت منظم و مکرر تأمین شود.
۲. مهمترین زمان برای مصرف نیترات کلسیم در درختان میوه چه زمانی است؟
پاسخ: مرحله تشکیل میوه اولیه (بلافاصله پس از ریزش گلبرگها). در این مرحله، تقسیم سلولی میوه به سرعت اتفاق میافتد و کلسیم باید در این زمان حیاتی در دسترس باشد تا در ساختار دیواره سلولی قرار گیرد. تأمین کلسیم در اواخر رشد میوه تأثیر چندانی بر کیفیت اولیه نخواهد داشت.
۳. چرا نیترات کلسیم را نباید با کودهای حاوی فسفر و سولفات مخلوط کرد؟
پاسخ: دلیل آن ناسازگاری شیمیایی شدید است. کلسیم موجود در کود با یونهای فسفات و سولفات واکنش داده و رسوبهای غیرمحلول تشکیل میدهد. این رسوبها (مانند گچ) باعث گرفتگی فیلترها و نازلهای آبیاری شده و عملاً کلسیم و سایر عناصر را از دسترس گیاه خارج میکنند. باید در سیستمهای آبیاری قطرهای، این کودها در مخازن جداگانه تزریق شوند.
۴. آیا نیترات کلسیم به عنوان کود ضد شوری کاربرد دارد؟
پاسخ: بله. کلسیم میتواند به عنوان یک اصلاحکننده خاک عمل کند. یونهای کلسیم با جابهجایی یونهای سدیم از روی ذرات خاک، به شستشوی سدیم و کاهش تنش شوری در محیط ریشه کمک میکنند و باعث بهبود ساختار خاک میشوند.
۵. آیا محلولپاشی نیترات کلسیم میتواند جایگزین کود آبیاری شود؟
پاسخ: خیر. محلولپاشی برای رفع اورژانسی کمبود کلسیم در میوهها و برگها مؤثر است، اما نمیتواند نیاز کلی گیاه به نیتروژن و کلسیم مورد نیاز ریشه را برطرف کند. از سوی دیگر، کلسیم وارد شده از طریق برگ، به ریشه و میوههای جدید منتقل نمیشود. بنابراین، محلولپاشی به عنوان یک تکمیلکننده و نه جایگزین استفاده میشود.
منابع
کارشناسان کشاورزی
سایت تتاکو
بدون نظر