کود 36-12-12 پودری محلول در آب: استراتژی تخصصی برای حداکثر کیفیت و تناژ در کشاورزی نوین

کود 36-12-12 پودری محلول در آب یکی از کلیدی‌ترین فرمول‌ها در برنامه تغذیه گیاه برای فاز نهایی رشد و باردهی است. این کود با درصد پتاسیم بالا (۳۶٪) و نیتروژن و فسفر متعادل (۱۲٪)، مستقیماً بر افزایش وزن، بهبود رنگ و طعم، و افزایش مقاومت محصول به تنش‌های محیطی و نگهداری پس از برداشت تأثیر می‌گذارد. کشاورزان حرفه‌ای از این کود برای تکمیل برنامه تغذیه‌ای خود در مراحل پر شدن میوه و دانه استفاده می‌کنند تا به حداکثر سودآوری و کیفیت صادراتی دست یابند.

---

بخش اول: ترکیب استاندارد کود ۳۶-۱۲-۱۲ و نقش عناصر اصلی

فرمولاسیون 36-12-12 به‌صورت پودری و محلول در آب، برای استفاده در سیستم‌های آبیاری تحت فشار (کود آبیاری) و محلول‌پاشی بهینه شده است.

۱. ترکیب شیمیایی کود36-12-12

عنصر	درصد (PPM)	نقش حیاتی در فاز زایشی
پتاسیم (K)	۳۶٪ (K₂O)	افزایش وزن، تنظیم فشار اسمزی، جابجایی قندها، بهبود ماندگاری.
نیتروژن (N)	۱۲٪	حفظ سبزینگی، تداوم فتوسنتز، جلوگیری از پیری زودرس برگ.
فسفر (P)	۱۲٪ (P₂O₅)	تأمین انرژی برای پر شدن میوه و حفظ سلامت عمومی ریشه.
عناصر کمیاب (TE)	کمکی	بهبود فعالیت آنزیمی و جذب عناصر اصلی.

۲. نقش ترکیبات اصلی کود ۳۶-۱۲-۱۲ در افزایش عملکرد

• پتاسیم (K) – ۳۶٪: این عنصر موتور اصلی کیفیت است. در فاز پر شدن میوه، پتاسیم مواد قندی را از برگ به میوه منتقل کرده و باعث افزایش بریکس (شیرینی) در محصولاتی مانند هندوانه، انگور و خرما می‌شود. همچنین در پسته و گردو، پتاسیم کلید افزایش وزن مغز و کاهش پوکی است.
• نیتروژن (N) – ۱۲٪: در اواسط تا اواخر فصل رشد، درختان و گیاهان به نیتروژن کمتری نیاز دارند اما هرگز نباید از آن محروم شوند. ۱۲٪ نیتروژن در این ترکیب، سوخت مورد نیاز گیاه را برای ادامه تولید انرژی و حفظ برگ‌های فعال (فتوسنتز) تأمین می‌کند.
• فسفر (P) – ۱۲٪: وجود فسفر در این دوز، تفاوت اصلی این کود با فرمول‌هایی مانند نیترات پتاسیم (46-0-13) است. ۱۲٪ فسفر، انرژی لازم برای فرآیندهای پیچیده سلولی در زمان تشکیل و رشد میوه را فراهم می‌آورد.

---

بخش دوم: مزایای استفاده از کود 36-12-12 و زمان مصرف تخصصی

مزایای استفاده از کود 36-12-12تنها به افزایش تناژ محدود نمی‌شود، بلکه بر اقتصاد پس از برداشت نیز تأثیرگذار است.

۱. مزایای کود 36-12-12 در کشاورزی مدرن

• حلالیت بالا: به دلیل پودری بودن و فرمولاسیون ویژه، این کود به راحتی در آب حل شده و خطر گرفتگی فیلترها و نازل‌های آبیاری قطره‌ای را به حداقل می‌رساند (برخلاف سولفات‌های سنتی).
• عاری از کلر: کودهای باکیفیت نظیر 36-12-12 معمولاً فاقد کلر هستند، که این مسئله برای جلوگیری از سمیت در گیاهان حساس و خاک‌های شور ایران حیاتی است.
• جذب سریع و کامل: در مقایسه با کودهای گرانوله، جذب عناصر توسط ریشه به سرعت انجام شده و نتایج آن در کوتاه‌مدت قابل مشاهده است.

۲. زمان مصرف کود 36-12-12 برای گیاهان مختلف

محصول	فاز مصرف ایده‌آل	هدف گذاری تغذیه‌ای
درختان میوه (پسته، گردو، سیب)	شروع مغز پر کنی / حجیم شدن میوه	افزایش وزن نهایی و کیفیت داخلی
صیفی‌جات (گوجه، خیار)	پس از تثبیت میوه‌های اولیه و در طول باردهی	افزایش تناژ و بهبود سفتی و رنگ
غلات (گندم و جو)	مرحله پر شدن دانه (شیری شدن)	افزایش وزن هزار دانه (باید به‌صورت محلول‌پاشی استفاده شود)
زعفران	پس از برداشت گل و در طول رشد برگ (تغذیه بنه)	تقویت بنه مادر برای سال زراعی آتی

---

بخش سوم: راهکارهای کاربردی و تجربه کشاورزان ایرانی

برای به حداکثر رساندن تأثیر کود 36-12-12 پودری محلول در آب، باید آن را در یک برنامه جامع تغذیه گیاه گنجاند.

۱. مکمل‌های حیاتی در کنار کود 36-12-12

با توجه به این که پتاسیم بالا جذب کلسیم را کاهش می‌دهد، استفاده از مکمل‌ها ضروری است:

• کلسیم بور: باید در نوبت‌های جداگانه از کودهای پتاس‌بالا استفاده شود تا از عوارضی چون ترک‌خوردگی میوه در گوجه فرنگی و هندوانه جلوگیری شود. نیترات کلسیم یکی از بهترین منابع است.
• کلات آهن و روی: در خاک‌های قلیایی و آهکی ایران، کمبود این ریزمغذی‌ها رایج است. ترکیب کود 36-12-12 با کلات آهن ۶٪ یا کلات روی به صورت متناوب، سلامت برگ‌ها و فتوسنتز را در فاز پرباردهی حفظ می‌کند.
• اصلاح خاک: برای بهبود محیط ریشه و افزایش جذب، استفاده از هیومیک اسید (مایع پلاس) در ترکیب با آب آبیاری، یا استفاده سالانه از پلیت مرغی و گوگرد عدسی توصیه می‌شود.

۲. تجربه کشاورزان: موفقیت در باغات انار ساوه

یک باغدار انار در ساوه که با چالش تنش آبی و افزایش قند میوه روبرو بوده، تجربه خود را این‌گونه بیان می‌کند: “در سال‌های اولیه، تنها به کودهای نیتروژنه و فسفره توجه می‌کردیم، اما برای تولید انار صادراتی با پوست مقاوم و دانه‌های شیرین، پتاسیم بالا حیاتی است. با راهنمایی کارشناس، استفاده از کود 36-12-12 اگرومور را در برنامه تغذیه پس از فاز ریزش گلبرگ‌ها آغاز کردیم. مهم‌ترین ویژگی این محصول برای ما، پودری بودن و انحلال کامل آن در تانک کود بود، که خیال ما را از بابت گرفتگی نازل‌ها راحت کرد و باعث شد پتاسیم در زمان مناسب به درخت برسد. نتیجه، کاهش ترکیدگی میوه و افزایش رنگ و شیرینی بود.”

این مثال نشان می‌دهد که هنگام خرید کود 36-12-12، کیفیت محصول نهایی (مانند برند اگرومور) و تضمین حلالیت، مهم‌تر از قیمت کود 36-12-12 ارزان و بی‌کیفیت است.

---

بخش چهارم: مقایسه و انتخاب: کود 36-12-12 در برابر سایر NPKهای پتاس‌بالا

فرمول کود NPK	نسبت N:P:K	کاربرد اصلی	زمان مصرف
12-12-36	۱:۱:۳	ایده‌آل برای پر شدن میوه با حفظ تعادل رشد	اواسط تا اواخر فاز زایشی
12-3-43	۰.۲۵:۱:۳.۵	بیشترین تمرکز بر پتاسیم، حداقل نیتروژن و فسفر	مرحله نهایی رسیدگی (رنگ‌گیری و افزایش قند)
20-20-20	۱:۱:۱	کود متعادل، مناسب برای اواسط فصل رشد و استرس	در تمام فازها (با دوز کم)
15-5-30	۰.۳۳:۰.۱۶:۱	پتاسیم بالا، با نیتروژن بیشتر از 36-12-12 (برای حفظ سبزینگی بیشتر)	فاز زایشی طولانی (مانند گوجه‌فرنگی)

جمع‌بندی: اگر محصول شما به نیتروژن متوسط در فاز باردهی نیاز دارد (برای تداوم فتوسنتز و جلوگیری از پیری برگ)، کود 36-12-12 پودری محلول در آب بهترین انتخاب است. در غیر این صورت، فرمول‌هایی مانند 43-3-12 برای فاز نهایی رنگ‌دهی ارجحیت دارند.

---

نتیجه‌گیری: سرمایه‌گذاری هوشمندانه در کیفیت با 36-12-12

استفاده از کود 36-12-12 پودری محلول در آب یک تصمیم صرفاً تغذیه‌ای نیست، بلکه یک تصمیم تجاری برای تضمین کیفیت بازارپسند و افزایش عملکرد است. این کود با تأمین پتاسیم در حیاتی‌ترین مرحله رشد، وزن نهایی محصول را افزایش داده، مقاومت به تنش‌ها را بهبود می‌بخشد و عمر نگهداری محصول شما را بیشتر می‌کند. با انتخاب محصول باکیفیت و استفاده از آن در زمان و دوز صحیح، مطمئن باشید که در چرخه تولید خود، بهترین بازدهی را کسب خواهید کرد.

---

---

منابع

کارشناسان کشاورزی

سایت های کشاورزی معتبر

سایت تتاکو