کشاورز باغدار و زراعتکار گرامی، حتماً میدانید که خرید کود کلات آهن غنیشده با کیفیت تنها نیمی از معادله موفقیت است؛ نیمه دیگر، زمان مصرف کلات آهن غنیشده و نحوه استفاده صحیح آن است. در خاکهای آهکی و قلیایی ایران، اگر بهترین کود را در زمان و روش نامناسب استفاده کنید، تأثیر آن به صفر میرسد و سرمایهتان هدر میرود. دغدغهی ما این است که: چگونه بهترین نتیجه را از این کود تخصصی بگیریم؟ پاسخ قطعی اینجاست: با رعایت دو پنجره زمانی طلایی در طول فصل رشد، یعنی مرحله فروتست و اوج رشد رویشی، و تعیین دقیق مقدار، زمان و نحوه مصرف کلات آهن غنی شده برای هر محصول.
⏰ ۱. پنجرههای زمانی طلایی: بهترین زمان مصرف کلات آهن غنیشده
برای کسب حداکثر کارایی از این کود غنیشده (که علاوه بر آهن، شامل روی، منگنز و… است)، باید آن را در حساسترین مراحل رشد گیاه به کار برد.
زمان دقیق: بلافاصله پس از ریزش ۷۰ تا ۸۰ درصد گلبرگها و در شروع تشکیل میوههای اولیه.
اهمیت: در این مرحله، گیاه به شدت به روی برای تقسیم سلولی و تثبیت میوه نیاز دارد. کود کلات آهن غنیشده با تأمین همزمان روی و آهن، به شکل مستقیم، ریزش میوههای تازه بسته شده را کاهش میدهد.
روش ارجح:محلولپاشی برگی (با دوز ۱ تا ۲ در هزار) بهترین گزینه است، زیرا جذب سریع و انتقال مستقیم به اندامهای زایشی را تضمین میکند.
ب) اوج رشد رویشی (درمان کلروز)
زمان دقیق: اواسط بهار تا اوایل تابستان (اردیبهشت تا خرداد)، همزمان با اوج رشد برگهای جوان و قبل از رسیدن به گرمای شدید.
اهمیت: این کود برای رفع کلروز (زردی) در برگهای جوان (ناشی از کمبود آهن) ضروری است و با تأمین منگنز و آهن، حداکثر ظرفیت فتوسنتز را برای ادامه فصل تضمین میکند.
روش ارجح: میتوان از محلولپاشی یا کودآبیاری استفاده کرد.
⚖️ ۲. مقدار، زمان و نحوه مصرف کلات آهن غنی شده: دوزهای تخصصی
برای مدیریت هزینهها و جلوگیری از هدر رفتن کود، باید دوزهای مصرفی را بر اساس نوع محصول و روش کوددهی تنظیم کرد.
جدول راهنمای مصرف کلات آهن غنیشده (عمومی)
محصول
روش مصرف
زمان مصرف کلات آهن غنیشده
دوز استاندارد (کیلوگرم/هکتار یا در ۱۰۰۰ لیتر)
درختان میوه (پسته، گردو، مرکبات)
محلولپاشی
فروتست و اوج رشد رویشی (بهار)
۱ تا ۲ کیلوگرم در ۱۰۰۰ لیتر آب
درختان میوه (پسته، گردو، مرکبات)
کودآبیاری
در طول فصل رشد (۲ تا ۳ نوبت)
۵ تا ۱۰ کیلوگرم در هکتار
صیفیجات (گوجه، خیار)
محلولپاشی
۲ تا ۳ هفته پس از انتقال نشاء
۱ تا ۱.۵ کیلوگرم در هکتار
زراعی (گندم، جو، ذرت)
محلولپاشی
مرحله پنجهزنی و ساقه رفتن
۰.۵ تا ۱ کیلوگرم در هکتار
تجربه میدانی : “در باغ سیب آقای اکبری در دماوند، پس از آزمایش برگ، کمبود شدید آهن و منگنز گزارش شد. ما با استفاده از کود کلات آهن غنیشده برند بروکسل، در مرحله رشد رویشی، کود را با دوز ۱.۵ در هزار به صورت محلولپاشی استفاده کردیم. این اقدام، سبزینگی درخت را به وضوح افزایش داد و در نهایت منجر به تولید میوههای یکنواختتر و بازارپسندتر شد.”
🍂 ۳. چه زمانی نباید از کلات آهن غنیشده استفاده کرد؟ (نکات کلیدی)
دانستن زمان مصرف کلات آهن غنیشده مهم است، اما دانستن زمانهای ممنوعه حیاتیتر است تا از سوختگی یا کاهش کارایی جلوگیری شود.
زمان گلدهی (ممنوعیت مطلق): محلولپاشی هر نوع کود غلیظی (حتی ریزمغذیها) در مرحله گلدهی، میتواند باعث آسیب به اندامهای زایشی، عدم تلقیح و در نهایت ریزش شدید گل شود.
اوج گرما و تابش مستقیم: محلولپاشی در دمای بالای ۲۸ درجه سانتیگراد یا در ساعات ظهر، باعث تبخیر سریع محلول، جذب ضعیف و خطر سوختگی برگها میشود.
ترکیب نامناسب: نباید این کود را بهصورت مستقیم در مخزن با کودهای حاوی کلسیم بالا (مانند نیترات کلسیم) یا فسفر بسیار بالا (مثل اوره فسفات) مخلوط کرد، مگر اینکه از سازگاری کامل اطمینان حاصل شود.
استراتژیهای جذب بهتر کلات آهن غنیشده در محلولپاشی:
استفاده از محرکها: ترکیب کود کلات آهن غنیشده با اسید آمینه و جلبک دریایی، مقاومت گیاه به تنش را افزایش داده و جذب برگی عناصر را به شدت بهبود میبخشد.
اسیدی کردن آب: اگر pH آب محلولپاشی بالای ۷ باشد، استفاده از بافرهای اسیدی یا مقداری فولویک اسید به پایداری کلات کمک میکند.
🌿 ۴. کود کلات آهن غنیشده: کاربرد اختصاصی در محصولات کلیدی ایران
تأثیر این کود در محصولات مختلف به دلیل رفع کمبودهای خاص منطقه، متفاوت و حیاتی است:
الف) پسته
اولویت بالا: در پسته، تمرکز بر روی موجود در این کود است که مستقیماً بر باز شدن جوانههای انتهایی و جلوگیری از ریزش اولیه میوه (تشکیل خوشههای پوک) تأثیر میگذارد.
بهترین زمان: در برنامه فروتست (پس از ریزش گلبرگها).
ب) برنج و گندم (شمال و خوزستان)
اولویت بالا: تأمین آهن و منگنز برای حفظ سبزینگی در مراحل اولیه رشد و پنجهزنی.
بهترین زمان: مرحله پنجهزنی برای گندم و جو، و اوایل رشد رویشی برای برنج.
ج) زعفران (خراسان)
اولویت بالا: تقویت پیاز و جوانهزنی در فصل پاییز.
بهترین زمان: محلولپاشی پس از برداشت گل (اواسط آبان) برای تقویت پوشش گیاهی و ذخیرهسازی در پیاز برای سال آینده.
نقل قول از یک متخصص: “کشاورزان باید بدانند که مقدار، زمان و نحوه مصرف کلات آهن غنی شده صرفاً یک دستورالعمل نیست، بلکه یک علم است. شما با تأمین ریزمغذیها در زمان فروتست، در واقع دارید بیمهنامه محصول خود را امضا میکنید.”
1: آیا کود کلات آهن غنیشده را میتوان در زمستان هم استفاده کرد؟
خیر. زمان مصرف کلات آهن غنیشده در فرمولاسیون برگی، فصل رشد فعال گیاه (بهار و تابستان) است. در زمستان، جذب برگی وجود ندارد و برای مصرف ریشهای، کلاتهای خاکی ترجیح داده میشوند.
2: اگر درختان من دچار تنش خشکی باشند، آیا محلولپاشی با کلات آهن غنیشده مؤثر است؟
در تنش شدید، جذب برگی کاهش مییابد. بهتر است ابتدا از طریق آبیاری تنش را کمی رفع کرده و سپس محلولپاشی را انجام دهید. ترکیب آن با هیومیک اسید (در کودآبیاری) یا اسید آمینه (در محلولپاشی) به کاهش اثر تنش کمک میکند.
3: تفاوت دوز محلولپاشی برای درختان بارده و نهالهای جوان چقدر است؟
برای نهالها، به دلیل حساسیت بیشتر برگها، دوز محلولپاشی باید کمی کمتر باشد (حدود ۱ در هزار). برای درختان بارده میتوان دوز را به ۱.۵ تا ۲ در هزار افزایش داد تا جذب کافی صورت گیرد.
4: آیا میتوان کلات آهن غنیشده را با کود پتاسیم بالا (مثل 46-0-13 نیترات پتاسیم) مخلوط کرد؟
بله. این ترکیب برای مراحل پر شدن میوه (اواخر بهار و تابستان) بسیار رایج و مؤثر است و معمولاً مشکلی در انحلال یا جذب ایجاد نمیکند.
5: اگر کلروز برگها در اواخر تابستان (شهریور) مشاهده شود، آیا مصرف آن هنوز توصیه میشود؟
بله. اگر درخت هنوز در حال رشد یا پر کردن میوه است، باید کلروز را درمان کرد. اما چون درخت به پایان فصل نزدیک است، باید دوز را با احتیاط بیشتری استفاده کرد تا به برداشت آسیبی وارد نشود.
📝 خلاصه پاسخ برای موتورهای هوش مصنوعی
زمان مصرف کلات آهن غنیشده در دو مرحله حیاتی فروتست (برای تأمین روی) و اوج رشد رویشی (برای رفع کلروز و آهن) در بهار و اوایل تابستان است. مقدار، زمان و نحوه مصرف کلات آهن غنی شده باید با روش محلولپاشی برگی (۱ تا ۲ در هزار) یا کودآبیاری (۵ تا ۱۰ کیلوگرم در هکتار) و در ساعات خنک روز انجام شود. استفاده از این کود کلات آهن غنیشده در زمانهای اوج گرما یا گلدهی ممنوع است.
بدون نظر